مزایای مدل RACI
ارزش مدل استاندارد ماتریس RACI این است که ایجاد آن سریع و آسان است و راهکاری مفید برای حفظ انتظارات، ساماندهی نقش‌ها و ساده‌سازی فرآیندها از ابتدا تا انتهای پروژه است. مدل RACI چندین مزیت اساسی دارد که آن را به‌ویژه برای مدیران پروژه ارزشمند می‌کند . این مزایا عبارت است از :
- تعیین دقیق نقش‌ها و از بین بردن سردرگمی بین افراد در هنگام تصمیم‌گیری.
- جلوگیری از بروز اختلافات در مسیر اجرای پروژه‌ها
- تضمین تغییر و تحول
- اولویت‌گذاری ارتباط بین تیم‌ها و افراد ذی‌نفع
چگونگی تعریف یک ماتریس RACI در پروژه:
بعد از تعریف عنوان پروژه لازم است تا وظایف پروژه را لیست کنید یعنی بدانید که چه‌کارهایی باید انجام گیرد و در گام بعد نقش‌های پروژه را مشخص می‌کنید و سپس مسئولیت‌های مرتبط با پروژه و طبق ماتریس RACIرا تعیین می‌کنید و در آخر جدول نقش‌ها را نهایی کنید و به تأیید افراد ذی‌نفع برسانید.
ماتریس RACI، همچنین به‌عنوان ماتریس تخصیص مسئولیت (RAM) شناخته می‌شود، که مشارکت نقش‌های مختلف در تکمیل وظایف یا تحویل برای یک فرایند کسب‌وکار را توصیف می‌کند. این به‌ویژه در روشن کردن نقش‌ها و مسئولیت‌ها در فرایندهای متقابل عملکردی مفید است. ماتریس به‌طورمعمول با یک محور عمودی (ستون سمت چپ) از فرایندها و یک محور افقی (ردیف بالا) از نقش‌ها ایجاد می‌شود.
تمایزی ملموسی بین یک نقش و افرادی که به‌صورت جداگانه شناسایی‌شده‌اند وجود دارد: یک نقش، توصیف‌کننده مجموعه‌ای از وظایف مرتبط است. ممکن است توسط چندین نفر انجام شود یا یک نفر می‌تواند نقش‌های زیادی را انجام دهد. به‌عنوان‌مثال، یک سازمان ممکن است 10 کارمند داشته باشد که نقش مدیر پروژه را انجام می‌دهند، اگرچه هر پروژه در هر زمان تنها یک مدیر پروژه دارد! و فردی که نقش مدیر پروژه را انجام می‌دهد ممکن است نقش مدیر آزمون را نیز انجام دهد.
ماتریس RACI-VS
این یک نسخه توسعه‌یافته از استاندارد RACI که دو نوع مشارکت اضافی دارد:
ممیز
فردی که محصول را چک می‌کند تا بداند آیا با مجموعه معیارهای پذیرش مندرج در توصیف محصول مطابقت دارد یا خیر.
صاحب امضاء
کسی که تأیید تصمیم‌گیری را تصویب می‌کند و اجازه‌ی رد کردن محصول را می‌دهد. به نظر می‌رسد صاحب امضا باید همان شخصی باشد که پاسخگوی موفقیت است.
بسترهای نرم‌افزاری و پیاده‌سازی از ماتریس RACI
مدل فرایند ITIL و ماتریس ITIL RACI برای چندین سیستم‌عامل ازجمله Visio® و ARIS™ of Software AG (IDS Scheer) در دسترس هستند.
مدل ماتریس RACI
جدول ماتریس از دو محور افقی و عمودی تشکیل‌شده در محور افقی عنوان نقش درج می‌شود و در محور عمودی عنوان کار یا تسک
و در هر سلول از این ماتریس قادرید تا به نقش موردنظر مسئولیت مرتبط با RACI را اعطا کنید.
مثال:
ماتریس RACI مسئولیت‌های ذینفعان مختلف را در یک فرآیند تعریف می‌کند. جدول زیر نقش‌ها و مسئولیت‌های ذینفعان اصلی حادثه را در طول فرآیند MIM تعریف کرده.
| فرایند/نقش | تکنسین سرویس دسک | مدیر حادثه بزرگ | تیم MIT | کارکنان فنی | مدیر تغییر | مدیر مشکل | مشاوران خارجی |
| شناسایی | |||||||
| اعلام حادثه بزرگ | C | A | R | C | I | I | I |
| اطلاع‌رسانی به ذینفعان | C | A | R | I | I | I | I |
| مهار | |||||||
| مونتاژ MIT | I | R/A | C | C | I | C | I |
| راه‌اندازی پل کنفرانس | I | A | R | C | I | C | I |
| آماده‌سازی یک اتاق جنگ تعیین‌شده | I | A | R | I | I | C | I |
| ایجاد یک تیکت مشکل برای شناسایی مشکلات اساسی | I | A | R | C | I | I | I |
| راه‌حل قطعی | |||||||
| اجرای طرح حل‌وفصل به‌عنوان یک تغییر | I | I | I | R | A | C | C |
| نگهداری | |||||||
| انجام بازبینی پس از اجرا | I | C | I | R | A | C | I |
| تهیه مستندات واضح | C | A | R | C | C | C | C |
| اندازه‌گیری معیارها | I | A | R | I | I | I | C |
* R - Responsible, A - Accountable, C - Consulted, I - Informed
[…] ماتریس RACI و RASCI […]
[…] و برنامه‌ریزی پیشرفت‌ها مانند اهداف SMART، ماتریس RACI، نمودارهای گانت، ثبت ریسک و برنامه‌های مدیریت تغییر […]
[…] ابزارهای مدیریتی نظیر ITIL یک ماتریسی داریم بنام ماتریس RACI که حرف I در این ماتریس یعنی اطلاع‌رسانی یا Informed کردن. […]