بهترین تمرین برای کاهش خطرات و مدیریت مؤثر ریسک در فناوری اطلاعات

ماتریس ۵ در ۵ ریسک چیست؟

یک نوع ماتریس ریسک که به صورت بصری  یا جدولی نمایش داده می‌شود، دارای ۵ ستون در محور افقی  برای تاثیر و ۵ سطر در محور عمودی برای احتمال وقوع آن است که همگی از یک مقیاس کم تا زیاد پیروی می‌کنند. به عنوان ابزار جامعی که توسط سازمان‌ها در مرحله ارزیابی ریسک برنامه ریزی پروژه، مدیریت عملیات، یا تجزیه و تحلیل خطرات شغلی استفاده می‌شود، ماتریس ریسک با هدف شناسایی احتمال و سطوح تأثیر آسیب و قرار گرفتن در معرض خطر برای یک کارگر در رابطه با خطرات محل کار است. علاوه بر این، می‌تواند به عنوان یک ابزار تکمیلی در ارزیابی آسیب یا اختلال احتمالی ناشی از خطرات عمل کند.

اهمیت استفاده از  ماتریس ریسک

برای بسیاری از سازمان‌ها، داشتن ابزاری برای نمایش بصری ارزیابی ریسک برای مدیریت عملیات مؤثر بسیار مهم است. جدای از هدف رتبه‌بندی عینی ریسک‌ها بر اساس احتمال وقوع و سطوح تأثیر، یک ماتریس ریسک ۵×۵ به ارائه راهنمای آسان برای فرآیندهای رتبه‌بندی ریسک در آینده، هر زمان که خطر جدیدی شناسایی شود، کمک می‌کند.

این ابزار به متخصصان فناوری اطلاعات، محیط زیست، سلامت، بهداشت و ایمنی (EHS) اجازه می‌دهد تا ارزیابی‌های کامل ریسک را انجام دهند و دارای ۵ سطح رتبه‌بندی برای هر جزء برای تجزیه و تحلیل دقیق‌تر باشند. با توضیح ماتریس ریسک ۵×۵، در مقایسه با نسخه‌های دیگر مانند ۳×۳ و ۴×۴، نسخه ۵×۵ روش دقیق‌تری برای رتبه بندی ریسک‌ها با استفاده از مقیاس ۵ درجه‌ای ارائه می‌دهد.

در نهایت، دو مزیت اصلی استفاده از این ابزار عبارتند از:

1. به ساده سازی نحوه‌ی نمایش سطوح مختلف ریسک کمک می‌کند.
2. نیاز به انجام تجزیه و تحلیل‌های پیچیده و وقت گیر را کاهش می‌دهد.

کدگذاری رنگ برای یک ماتریس ارزیابی ریسک ۵×۵ برای نشان دادن سطح ترکیبی احتمال و تأثیر ریسک‌های شناسایی شده بسیار مهم است. خطرات بالا باید با رنگ قرمز، خطرات متوسط در رنگ زرد (کهربایی) و خطرات کم در رنگ سبز باشند. همچنین مدیران پروژه می‌توانند از رنگ‌های مرتبط دیگر مانند نارنجی، قرمز روشن و سبز روشن برای متمایز کردن رتبه‌بندی ریسک خاص استفاده کنند.

ماتریس ریسک ۵×۵ همچنین به این سؤال پاسخ می‌دهد که "۵ سطح رتبه بندی ریسک در ماتریس ارزیابی ریسک چیست؟" یک ماتریس ریسک ۵×۵ دارای دو محور، یا به بیان ساده، مؤلفه است که کل جدول یا شبکه را تشکیل می‌دهد: که از محورهای احتمال و تأثیر برای محاسبه ریسک‌ها استفاده می‌شود.

محور احتمال

محور احتمال به میزان احتمال وقوع خطر مربوط می‌شود. ۵ سطح رتبه بندی ریسک در این بخش به شرح زیر است:

1. نادر - بعید است اتفاق بیفتد و/یا پیامدهای جزئی یا ناچیز داشته باشد
2. بعید - ممکن است رخ دهد و/یا پیامدهای متوسطی داشته باشد
3. متوسط – احتمال وقوع و/یا عواقب جدی دارد
4. به احتمال زیاد - تقریباً مطمئناً اتفاق می افتد و / یا عواقب عمده‌ای دارد
5. مطمئن - مطمئناً اتفاق می افتد و / یا عواقب عمده‌ای دارد

محور تأثیر

محور Y که به تاثیر معروف است شدت یا پیامدهای ناشی از تغییرات یا بعبارتی خطراتی که می‌تواند بر سلامت و ایمنی محیط کار ایجاد کند را شامل میشود. در حالی که یک ماتریس ریسک ۵×۵ را می‌توان برای نیازهای یک سازمان تنظیم کرد، موارد زیر بیانگر اصطلاحات کلی مورد استفاده برای توصیف ۵ سطح برای تعیین تأثیر ریسک است:

• ناچیز - باعث آسیب یا بیماری جدی نمی‌شود.
• جزئی - فقط در حد خفیف می‌تواند باعث آسیب یا بیماری شود.
• قابل توجه - می‌تواند باعث صدمات یا بیماری‌هایی شود که ممکن است به مراقبت پزشکی نیاز داشته باشد اما درمان محدودی داشته باشد.
• عمده - می‌تواند باعث آسیب‌های جبران ناپذیر یا منجر به برور بیماری‌هایی شود که نیاز به مراقبت مداوم پزشکی دارند.
• شدید - می‌تواند منجر به مرگ شود.

هر جعبه ریسک نشان دهنده رتبه بندی یک ریسک است که بر اساس سطوح خاص احتمال و تأثیر آن محاسبه می‌شود. در بیشتر موارد، ماتریس ریسک ۵×۵ از مقادیر عددی برای نمایش بهتر رتبه بندی ریسک استفاده می‌کند.

ادامه مطلب در صفحه بعد...